شناسایی و تحلیل اشکال ژئومورفولوژیکی مرتبط با تحوّل گنبدهای نمکی (مطالعه‎ی موردی: گنبد نمکی کرسیا ـ دشت داراب)

نویسندگان

سیاوش شایان

دانشگاه تربیت مدرس غلامرضا زارع

دانشگاه تربیت مدرس محمد شریفی کیا

دانشگاه تربیت مدرس شهرام امیری

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از لندفرم‎ها و چشم اندازهای جالب در طبیعت، گنبدهای نمکی هستند. این پدیده ویژگی های منحصربه‎فردی دارد و از نقطه نظر ژئومورفولوژی این عارضه از اهمّیّت شایانی برخوردار است. گنبدهای نمکی با رخنه‎ی توده های نمک در پوش سنگ رسوبی و رساندن خود به سطح زمین تشکیل شده اند. این عمل بر اثر چگالی کمتری که سنگ نمک از پوش سنگ خود دارد و همچنین به‎دلیل نیروهای تکتونیکی و خاصیّت ویسکوپلاستیکی نمک انجام می گیرد. گنبد نمکی کرسیا، ازجمله‎ی این لندفرم ها بوده که در جنوب شرقی استان فارس و شمال دشت داراب واقع شده است. این گنبد نمکی در گذر زمان با تأثیرپذیری از عوامل درونی و بیرونی دچار تغییراتی شده است. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای، روش پیمایشی و تحلیلی به بررسی این اشکال پرداخته شود. نتایج نشان داد که اشکال ژئومورفولوژیکی جالبی، ازجمله مخروط افکنه نمکی، خزش نمکی، چشمه‎ی نمکی، رودخانه‎ی نمکی و اشکال گل کلمی در اطراف گنبد نمکی کرسیا به‎وجود آمده است. در بین این اشکال، مخروط نمکی بیشترین وسعت را به‎خود اختصاص داده است. گنبد نمکی کرسیا با داشتن چندین پدیده‎ی ژئومورفولوژیکی، از ارزش علمی ـ آموزشی و زمین‎گردشگری برخوردار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تاثیر گنبد نمکی بر کیفیت خاک اراضی پایین دست با بهره‌گیری از روش‌های آماری چندمتغیره (مطالعه موردی: گنبد نمکی کرسیا، دشت داراب)

گنبد‌های نمکی به دلیل رخنه‌ توده‌های نمک در سنگ‌های سطحی رسوبی و رسیدن آن به سطح زمین، تاثیرات شگرفی در آب‌های زیرزمینی، کشاورزی، مواد معدنی و کیفیت‌ خاک اراضی پایین دست خود دارند. طی این فرآیند، هرساله حجم قابل توجهی از املاح به سطح زمین راه یافته و تحت تاثیر عوامل مختلف فرسایشی وارد اراضی پایین شده و کیفیت خاک را تحت تاثیر قرار می‌دهند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر گنبد نمکی کرسیا در کیفیت خاک ...

متن کامل

ارزیابی قابلیت گردشگری لندفرم های ژئومورفولوژی (مطالعۀ موردی: گنبد نمکی کرسیا - دشت داراب)

ژئومورفوتوریسم یکی از نگرش های تازه در ارائۀ جاذبه های لندفرم های ژئومورفولوژیکی است که تلاش می‎کند، ضمن معرفی ظرفیت و توانمندی های گردشگری لندفرم ها، هویت و خصیصه های جغرافیایی لندفرم را حفظ کرده یا ارتقا دهد. گنبد نمکی کرسیا در جنوب شرقی استان فارس و شمال دشت داراب واقع شده و از دسته لندفرم های جالب ژئومورفولوژیکی است که از ارزش و توانمندی گردشگری مناسبی برخوردار است. در این نوشتار تلاش شده ب...

متن کامل

تکتونیک نمکی و آثار ژئومورفولوژیکی آن در آذربایجان مطالعه¬ی موردی: گنبدهای نمکی شمال غرب تبریز

یکی از پدیده­های جالب ژئومورفولوژی در چشم­انداز بعضی از مناطق گنبدهای نمکی است. این پدیده  در بخش­های مختلف ایران از جمله در زاگرس جنوبی، قم، سمنان و آذربایجان وجود دارد. گنبدهای نمکی آذربایجان حاصل بالاآمدن موادتبخیری نئوژن تحت عنوان سازندهای قم خصوصاً سازند قرمزفوقانی (میوسن) است. این گنبدها از لحاظ عمق، کم­عمق و از لحاظ وسعت متوسط تا کوچک هستند. در تشکیل گنبدهای نمکی آذربایجان علاوه بر اختلاف...

متن کامل

تکتونیک نمکی و آثار ژئومورفولوژیکی آن در آذربایجان مطالعه ی موردی: گنبدهای نمکی شمال غرب تبریز

یکی از پدیده­های جالب ژئومورفولوژی در چشم­انداز بعضی از مناطق گنبدهای نمکی است. این پدیده  در بخش­های مختلف ایران از جمله در زاگرس جنوبی، قم، سمنان و آذربایجان وجود دارد. گنبدهای نمکی آذربایجان حاصل بالاآمدن موادتبخیری نئوژن تحت عنوان سازندهای قم خصوصاً سازند قرمزفوقانی (میوسن) است. این گنبدها از لحاظ عمق، کم­عمق و از لحاظ وسعت متوسط تا کوچک هستند. در تشکیل گنبدهای نمکی آذربایجان علاوه بر اختلاف...

متن کامل

پایش رشد و پیشروی گنبدهای نمکی زمین‎شناسی به‎منظور تعیین شدت فعالیت آنها با استفاده از تصاویر sar (مطالعه‎ی موردی؛ گنبد نمکی گچین)

گنبدهای نمکی که از شگفتی های جهان به شمار می‎آیند در ایران در بیش از 140 مکان و در بخش های شرقی حوضه ی رسوبی زاگرس گسترش یافته اند. گنبدهای نمکی با نقش تخریب کننده یا سازنده ی خود در فرآیند تشکیل مخازن هیدروکربنی همواره مورد توجه قرار گرفته اند. این مطالعه جهت بررسی مقدار دیاپیریسم3 فعال گنبد نمکی گچین با استفاده از تصاویر سنجنده ی asar ماهواره ی envisat در بازه ی زمانی سال های 2010-2006 با روش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های ژئومورفولوژی کمی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۷۳-۸۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023